Metal Levha İşleme Tezgah Operatörü Seviye 4
12UY0087-4/02 Metal Levha İşleme Tezgâh Operatörü (Seviye 4)
Abkant pres olarak bilinen bu yeterlilikte; 2 birim bulunmaktadır. Bu birimler zorunlu birimlerdir. 12UY0086-3/A1 İş Sağlığı ve Güvenliği, Çevre ve Kalite, 2UY0087-4/B1 Abkant Pres
Meslek Tanımı
12UMS0238-4 / 13.09.2017/ 01
Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No
Metal Levha İşleme Tezgâh Operatörü (Seviye 4), iş sağlığı ve güvenliği ve çevresel önlemleri alarak, kalite sistemleri çerçevesinde mesleği ile ilgili iş organizasyonu yapan, CNC/NC programlarını makineye yükleyen, parçaları istenilen şekil, biçim ve özellikleregetirmek için; bükme, ütüleme, açık profil çekme, presleme, kenar kesme, delme, ebatlama ve benzeri işlemleri abkant pres, açık profil çekme tezgâhı, çeşitli güçteki presler ve punch pres tezgâhlarında gerçekleştiren, işlenen parçaların kontrol ve sevki ile ilgili raporlama işlemlerini yerine getiren ve mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürüten nitelikli kişidir.
Metal Levha İşleme Tezgâh Operatörü (Seviye 4), sorumluluğu altında gerçekleştirilen
işlemlerin doğruluğundan, sıralamasından, zamanlamasından, kalitesinden ve güvenli bir
şekilde tamamlanmasından sorumludur. İşlemlerin yapılmasında iş talimatlarına uygun
çalışır ve sorumluluk alanı dışında kalan arızaları ve hataları ilgili kişilere bildirir. Arıza
durumlarında üretimin durdurulması, çalışma yerinin, makinenin ve kullanılan alet ve
donanımın bakımının ve temizliğinin yapılması, işlenen parçaların belirlenen yerlere
istiflenmesi ve malzeme akışının sağlanması ile birlikte çalışılan diğer kişilerin
emniyetinin sağlanması, Metal Levha İşleme Tezgâh Operatörünün sorumlulukları
arasında yer alır.
Mesleğin Uluslararası Sınıflandırma Sistemlerindeki Yeri
ISCO 08: 7213 (Metal Levha İşlerinde Çalışanlar)
2.3 Sağlık, Güvenlik ve Çevre ile ilgili Düzenlemeler
4857 sayılı İş Kanunu ve İlgili Alt Mevzuatı.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve İlgili Alt Mevzuatı.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve İlgili Alt Mevzuatı.
Ayrıca, iş sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili yürürlükte olan kanun, tüzük, yönetmelik
ve diğer mevzuata uyulması ve konu ile ilgili risk değerlendirmesi yapılması esastır.
2.4 Meslek ile İlgili Diğer Mevzuat
“Abkant presle çalışma” (ya da “abkant presle büküm”) sac metal işleme sürecinde sıkça kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemle metal levhalar belirli açılarla bükülür. İş güvenliği kurallarına dikkat edilerek çalışılması gereken güçlü ve hassas bir makinedir. Aşağıda adım adım nasıl çalışıldığını özetleyeyim:
Çalışma Ortamı ve Koşulları
Metal levha işleme faaliyetleri, atölye, fabrika veya benzeri kapalı alanlarda genelde
ayakta çalışarak yapılır. Çalışma ortamının olumsuz koşulları arasında, soğuk-sıcak, toz,
yağlı ortam, zorlamalı vücut pozisyonu, kimyasal maddelere maruz kalma, rahatsız edici
seviyede ses yer almaktadır. Mesleğin icrası esnasında iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini
gerektiren kaza ve yaralanma riskleri bulunmaktadır. Mesleğe yönelik olarak ortaya
çıkabilecek risklerle kaynağında mücadele edilir ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği
tedbirlerine uyularak bu riskler bertaraf edilebilir. Risklerin tamamen ortadan
kaldırılamadığı durumlarda ise işveren tarafından sağlanan uygun kişisel koruyucu
donanım kullanarak çalışır.
🛠️ Abkant Presle Çalışma Aşamaları
1. Hazırlık ve Güvenlik Önlemleri
- Kişisel koruyucu donanım: Eldiven, koruyucu gözlük, çelik burunlu ayakkabı, gerekiyorsa kulak koruyucu.
- Makinenin kontrolü: Yağ sızıntısı, hava bağlantıları, pedal çalışması ve acil durdurma kontrol edilir.
- Kalıp seçimi: Yapılacak büküme göre uygun üst (zımba) ve alt (matris) kalıp seçilir ve makineye güvenli şekilde monte edilir.
2. Malzeme Hazırlığı
- Bükülecek sac metalin kalınlığı, tipi ve boyutu kontrol edilir.
- Sacın yüzeyi temizlenir, gerekiyorsa çizilmemesi için koruyucu film bırakılır.
3. Makinenin Ayarlanması
- Büküm açısı, uzunluğu ve konumu programlanır (CNC veya manuel kontrol panelinden).
- Arka dayama (back gauge) ayarlanır: sacın doğru konumlandırılması için önemlidir.
- Gerekirse ön deneme bükümü yapılır (hurda parça ile test).
4. Büküm İşlemi
- Sac arka dayamaya oturtulur.
- Pedala basılarak zımba sacı matris üzerine doğru iter ve bükme gerçekleşir.
- Gerekli sayıda ve açıda bükümler tekrarlanır.
5. Parça Kontrolü
- Ölçüler, açı ve doğruluk kontrol edilir.
- Gerekirse düzeltici ikinci bükümler yapılır.
6. Makine Kapatma
- Gün sonunda kalıplar sökülür, makine temizlenir ve kapatılır.
- Kullanılan el aletleri ve güvenlik ekipmanları toplanır.
⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler
- El ve vücut parçaları bükme bölgesine asla sokulmamalı.
- Kalıp değişimi sırasında makine tamamen kapatılmalı.
- CNC modellerde parametrelerin doğru girildiğinden emin olunmalı.
- Büyük parçalar bükülüyorsa yardımcı operatörle çalışılmalı.
Metal levha işleme tezgah opreratörü abkant pres
Mesleki yeterlilik sınavlarını yapmak üzere Çözüm Belgelendirme MYK tarafından yetkilendirilmiştir.