Kategori arşivi: Bilişim Teknolojileri

• on 24 Oca 2025
• Çözüm Belgelendirme
• Meslekler, Bilişim Teknolojileri

Sistem İşletmeni

Meslek Tanımı

Bilişim Teknolojileri Sistem İşletmeni Tanımı ve Görevleri

Bilişim Teknolojileri (BT) Sistem İşletmeni, kurum veya finans altyapısının altyapısını yöneten, bakımını yapan ve sistemlerin sürekli çalışmasını sağlayan teknik personeldir. Sunucular, ağ bileşenleri, işletim sistemleri, yedekleme ve güvenlik sistemleri gibi temel BT unsurlarının yönetiminin sorumludur.

1. Sistem Yönetimi ve Bakımı

• Sunucu ve çözeltilerin çözümü, yapılandırılması ve
• Sanal ve sanal sunucuların yönetimi
• Donanım ve yazılım bileşenlerinin bakımı ve onarımı
• Performans analizleri yaparak sistem parçalarını ger

---

2. Ağ Yönetimi

• Kurumsal ağ (LAN, WAN) altya
• IP adresileme, DHCP, DNS, VPN gibi ağ hız
• Ağ aktarımını ve düzeltme yöntemleri
• Güvenlik duvarı (güvenlik duvarı) ve ağ gü

---

3. Veri Yedekleme ve Geri Yükleme

Acil durum veri kurtarma süreçlerini yürütmek
Çalışma Ortamı ve Koşulları
Sistem İşletmeni (Seviye 4), genelde kapalı alanlarda, iyi aydınlatılmış, havalandırılmış, termal
konfor koşullarında ve uygun gürültü düzeyinde, ofis ergonomisine uygun hazırlanmış ortamlarda
ayakta veya oturarak çalışır. Çalışma ortamı ve koşulları sektörlere göre farklılıklar gösterir. İşin
gereklerine göre vardiyalı ya da vardiyasız esnek çalışma saatleri esasına göre çalışması söz
konusu olabilir. İşin gereklerine ve işyerinin kapasitesine göre bireysel ya da ekip içerisinde, iş
alanına göre (elektrik tesisatı, çevresel düzenleyiciler, karmaşık ağ, satın alma ve benzeri işlemler)
yetkili meslek elemanları ile iletişim halinde çalışır.
Mesleğin icrası esnasında iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini gerektiren kaza, yaralanma, tahriş ve
zehirlenme riskleri bulunmaktadır. Bu risklerin tamamen bertaraf edilmesi ve önlenebilmesi için
işveren tarafından gerekli önlemler alınır. Risklerin tamamen ortadan kaldırılamadığı durumlarda
toplu koruma önlemlerine uygun olarak çalışır, eğer toplu koruma önlemleri uygulanamıyorsa
işveren tarafından sağlanan uygun kişisel koruyucu donanımı kullanarak çalışır.

Otomatik ve manuel yedeklemeler düzenlenir

Veri kaybının önlenmesi için yedekleme planlarını oluşturmak ve test etmek

Çözüm Belgelendirme 13UY0167-4 Sistem İşletmeni (Seviye 4) Rev.01 yeterliliğinde sınav ve belgelendirme yapmaya yetkili bir kuruluştur.

BELGELENDİRME PROGRAMI

BELGELENDİRMENİN KAPSAMI

13UY0167-4 Sistem İşletmeni (Seviye 4) Rev.01

İŞ VE GÖREV TANIMI

Sistem İşletmeni (Seviye 4), iş süreçlerinde iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini uygulayarak, çevre koruma ve kalite prosedürleri çerçevesinde mesleği ile ilgili iş organizasyonu yapan, bilgisayar, ağ, bulut, yedekleme ve bilgisayar sunucu sistemlerini işleten, yedekleme yapan, kullanıcı ve erişim yönetimi yapan, veri güvenliği ve gizliliğini sağlayan, uygulamaları işleten ve mesleki gelişim faaliyetlerini yürüten kişidir.

YETERLİLİĞE KAYNAK TEŞKİL EDEN MESLEK STANDART(LAR)I

Sistem İşletmeni (Seviye 4) Ulusal Meslek Standardı – 12UMS0255-4

YETERLİLİK ŞARTLARI

Yeterlilik sınavına giriş için herhangi bir ön koşul bulunmamaktadır.

BECERİLER (UYGULANABİLİR OLDUĞUNDA)

A1 birimine yönelik beceri ve yetkinlik ifadeleri diğer birimlerin beceri ve yetkinlik kontrol listelerinde tanımlanmış olup, bu kapsamda ölçme ve değerlendirmesi yapılacaktır. A2 biriminde yeterli yeterliliğe sahip olup  olmadığı teorik ve performans sınavları ile ölçülmektedir.

KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMANLAR

1. Ağ bağlantı şemaları ve teknik dokümanlar 2. Ağ donanımları (ADSL modem, sinyal ayırıcı, swicht, hub, USB adaptör ve benzeri) 3. Anahtarlar (alyan anahtarı, değiştirilebilir uçlu setler, anahtar seti ve benzeri) 4. Anti statik koruyucular (bileklik, çalışma örtüsü, eldiven, zemin kaplaması ve benzeri) 5. Bıçaklar (elektrikçi bıçağı, ince maket bıçağı) 6. Bilgisayar çevre birimleri (yazıcı, barkod okuyucu, tarayıcı, yedekleme birimleri ve benzeri) 7. Bilgisayar monitörü, klavye ve mouse 8. Dijital görüntüleme donanımları (fotoğraf makinesi, kamera ve benzeri) 9. Donanım sürücüleri 10. Dönüştürücüler (DVI, HDMI, SATA, USB ve benzeri) 11. Düzenleyiciler (alet çantası, bölmeli kutu, anti statik poşet ve benzeri) 12. Filtre ve havalandırma sistemleri 13. Formlar (arıza takip, malzeme talep, müşteri bilgi ve benzeri) 14. Geri dönüşümlü ve zararlı atık depolama malzemesi 15. Harici depolama birimleri (flash bellek, HDD ve benzeri) 16. Harici elektrik kabloları (güç kabloları, uzatma ve çoklayıcılar ve benzeri) 17. Harici veri kabloları (USB, VGA, DVI, HDMI, IEEE 1394 ve benzeri) 18. İlkyardım malzemeleri 19. İnceleme yardımcıları (büyüteç, teleskopik ayna, büyüteçli lamba, mini el feneri ve benzeri) 20. İnternet bağlantılı bilgisayar 21. İşaretleyici ve levhalar (numaralama etiketi, uyarı levhası, çıkartma ve benzeri) 22. İşletim sistemleri ve ofis yazılımları 23. İzolasyon bandı (PVC elektrik bandı) 24. Kablolama malzemeleri (kanallar, yalıtım boruları, kelepçeler, kablo makası ve benzeri) 25. Kablolu ve kablosuz iletişim araçları (telefon, cep telefonu, telsiz) 26. Kablosuz ağ test cihazı 27. Keski ve penseler (karga burun, pense, yan keski ve benzeri) 28. Kişisel koruyucu donanım (iş elbisesi, koruma gözlüğü, kauçuk çalışma eldiveni ve benzeri) 29. Kullanım kılavuzları 30. Lehim ve lehimleme araçları (ısı ayarlı havya seti, lehim emme pompası) 31. Multimetre 32. Ofis ve kırtasiye malzemeleri 33. Ölçü takımları (çelik gönye, LCR metre, şerit metre, su terazisi ve benzeri) 34. Pil şarj aleti 35. Priz test cihazı 36. Temizleme araçları (elektrikli süpürge, kompresör, temizleyici sıvılar, fırçalar ve benzeri) 37. Topraklama hattı 38. Tornavidalar (düz, yıldız, elektronikçi ve saatçi takımı, şarjlı setler ve benzeri) 39. UTP ara bağlantı kabloları 40. UTP ileri ölçüm aletleri (süreklilik, kısa devre, uzunluk, ses tonlu test ve benzeri) 41. UTP kablo bağlayıcıları (RJ45, RJ11) 42. UTP kablo işlem aletleri (sıkma pensesi, bıçak uçlu çakma aleti, sıyırıcılar ve benzeri) 43. UTP kablo test cihazı 44. Vida, somun, devre atlayıcı, bağlayıcı ve yükselticiler 45. Yangın söndürme tüp 46. Yazılım geliştirme ortamları ve kütüphaneleri

ÖN ŞARTLAR (UYGULANABİLİR OLDUĞUNDA)

Yoktur

DAVRANIŞ KURALLARI (UYGULANABİLİR OLDUĞUNDA)

1. Acil ve stresli durumlarda soğukkanlı ve sakin olmak 2. Amirlerine doğru ve zamanında bilgi aktarmak 3. Araç, gereç ve ekipmanların kullanımına özen göstermek 4. Beraber çalıştığı kişilerle koordineli hareket etmek 5. Bilgi akışında bilinmesi gerekenler prensibine göre hareket etmek 6. Bilgi, tecrübe ve yetkisi dâhilinde karar vermek 7. Bilgisayar ve interneti kötü amaçla kullanmamak 8. Bilgisayar veya sunucu ortamlarında başka insanların dosyalarını karıştırmamak ve müdahale etmemek 9. Çalışma zamanını iş emrine uygun şekilde etkili ve verimli kullanmak 10. Çevre, kalite ve İSG mevzuatında yer alan düzenlemeleri benimsemek 11. Çevreyi korumaya karşı duyarlı olmak 12. Deneyimlerini iş arkadaşlarına aktarma konusunda istekli olmak 13. Fikir ve sanat eserleri ile telif hakları ve lisanslama konusunda titiz davranmak 14. Gerekli ve acil durumlarda donanımın çalışmasını durdurmak 15. Görev gereği edinilen kişisel veya hassas verilerin gizliliğine riayet etmek 16. İnternet ortamında kendisine veya üçüncü şahıslara ait özel bilgileri paylaşmaktan kaçınmak 17. İnternet ortamında yazışmalarda nezaket ve dil kurallarına uygun davranmak 18. İletişim kurduğu kişilere karşı güler yüzlü, nazik ve hoşgörülü davranmak 19. İş güvenliğine dikkat etmek 20. İşletme kaynaklarının kullanımı ve geri kazanım konusunda duyarlı olmak 21. İşyeri çalışma prensiplerine uygun davranmak 22. İşyeri hiyerarşi ilişkisine uygun hareket etmek 23. İşyeri prosedür ve talimatlarına uygun davranmak 24. Kendini geliştirme konusunda istekli olmak 25. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) mevzuatında yer alan düzenlemeleri benimsemek 26. Makine, cihaz ve aparatların limitleri dâhilinde çalışmak 27. Meslek etiği ve yasal düzenlemelere uygun davranmak 28. Mesleki gelişim için araştırmaya istekli olmak 29. Programlama dillerini ve kütüphanelerini anlamaya çabalamak 30. Programlı ve düzenli çalışmak 31. Risk değerlendirmesinde belirtilen hususlar ile İSG kurallarına riayet etmek 32. Sorumluluklarını zamanında yerine getirmek 33. Süreç kalitesine özen göstermek 34. Talimat ve kılavuzlara uygun davranmak 35. Tehlike ve risk durumları konusunda duyarlı olmak ve ilgilileri zamanında bilgilendirmek 36. Temizlik, düzen ve işyeri tertibine özen göstermek 37. Üretilen yazılımların veya bu yazılımların çıktılarının sosyal hayata etkilerini dikkate almak 38. Vardiya veya eleman değişimlerinde etkili, açık ve doğru şekilde bilgi paylaşmak 39. Yeniliklere açık olmak ve değişen koşullara uyum sağlamak 40. Yetkisinde olmayan işlemler hakkında ilgilileri bilgilendirmek 41. Zamanı verimli bir şekilde kullanmak 42. Zincir mesajlara cevap verip, zincirin uzamasına neden olmamak

İLK BELGELENDİRME KRİTERLERİ

Zorunlu Birimler 13UY0167-4 /A1 İş Sağlığı ve Güvenliği, Çevre Koruma, İş Organizasyonu ve Kalite Gereklilikleri 13UY0167-4 /A2 Sistem İşletme Süreçlerinin Yürütülmesi

YENİDEN BELGELENDİRME KRİTERLERİ

Bilgi İşlem Destek Elemanı (Seviye 4) mesleki yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi 5 yıldır. Beş (5) yıllık geçerlilik süresinin sonunda belge sahibinin performansı aşağıda tanımlanan yöntemlerden en az biri kullanılarak değerlendirmeye tabi tutulur; a) 5 yıl belge geçerlilik süresi içerisinde toplamda en az iki yıl veya son altı ay boyunca ilgili alanda çalıştığını gösteren kayıtları (hizmet dökümü, referans yazısı/mektubu, sözleşme, fatura, portfolyo, vb.) sunmak, b) Yeterlilik kapsamında yer alan yeterlilik birimleri için tanımlanan uygulama sınavlarına katılmak. Değerlendirme sonucu olumlu olan adayların belge geçerlilik süreleri 5 yıl daha uzatılır.

İLK BELGELENDİRME İÇİN DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ

Teorik Sınav (T1): A1 birimine yönelik teorik sınav Ek A1-2’de yer alan “Bilgiler” kontrol listesine göre gerçekleştirilir. Teorik sınavda adaylara en az yirmi (20) soruluk 4 seçenekli çoktan seçmeli ve her biri eşit puan değerinde yazılı sınav uygulanmalıdır. Çoktan seçmeli sorularla düzenlenmiş sınavda yanlış cevaplandırılan sorulardan herhangi bir puan indirimi yapılmaz. Sınavda adaylara her soru için ortalama bir buçuk (1,5) dakika zaman verilir. Yazılı sınavda soruların en az % 70’ine doğru yanıt veren aday başarılı sayılır. Sınav soruları, bu birimde teorik sınav ile ölçülmesi öngörülen tüm bilgi ifadelerini (Ek A1-2) ölçmelidir. (T1): A2 birimine yönelik teorik sınav Ek A2-2’de yer alan “Bilgiler” kontrol listesine göre gerçekleştirilir. Teorik sınavda adaylara en az kırk (40) soruluk 4 seçenekli çoktan seçmeli ve her biri eşit puan değerinde yazılı sınav uygulanmalıdır. Çoktan seçmeli sorularla düzenlenmiş sınavda yanlış cevaplandırılan sorulardan herhangi bir puan indirimi yapılmaz. Sınavda adaylara her soru için ortalama bir buçuk (1,5) dakika zaman verilir. Yazılı sınavda soruların en az % 70’ine doğru yanıt veren aday başarılı sayılır. Sınav soruları, bu birimde teorik sınav ile ölçülmesi öngörülen tüm bilgi ifadelerini (Ek A2-2) ölçmelidir.   Performans Sınavı A1 birimine yönelik beceri ve yetkinlik ifadeleri diğer birimlerin beceri ve yetkinlik kontrol listelerinde tanımlanmış olup, bu kapsamda ölçme ve değerlendirmesi yapılacaktır. (P1): A2 birimine yönelik performansa dayalı bu sınavda adayın önceden kurulmuş bir sunucuda izleme ve yedekleme işlerini yaparak sistemin teknik özelliklerini ana hatlarıyla açıklaması beklenir. Adayın A2 birimine yönelik performansa dayalı sınavı Ek A2-2’de yer alan “Beceriler ve Yetkinlikler” kontrol listesine göre gerçekleştirilir. Beceriler ve Yetkinlikler kontrol listesinde aday tarafından başarılması zorunlu kritik adımlar belirlenir. Adayın, performans sınavından başarı sağlaması için kritik adımların tamamından başarılı performans göstermek koşuluyla sınavın genelinden asgari % 80 başarı göstermesi gerekir. Performansa dayalı sınavın süresi, belirlenen kapsamda, gerçek uygulama şartlarındaki süreye karşılık gelmelidir. Performansa dayalı sınav gerçek veya gerçeğine uygun olarak düzenlenmiş ortamlarda gerçek

YENİDEN BELGELENDİRME İÇİN DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ

Sistem İşletmeni (Seviye 4) mesleki yeterlilik belgesinin geçerlilik süresi 5 yıldır. Beş (5) yıllık geçerlilik süresinin sonunda belge sahibinin performansı aşağıda tanımlanan yöntemlerden en az biri kullanılarak değerlendirmeye tabi tutulur; a) 5 yıl belge geçerlilik süresi içerisinde toplamda en az iki yıl veya son altı ay boyunca ilgili alanda çalıştığını gösteren kayıtları (hizmet dökümü, referans yazısı/mektubu, sözleşme, fatura, portfolyo vb.) sunmak, b) Yeterlilik kapsamında yer alan yeterlilik birimleri için tanımlanan uygulama sınavlarına katılmak. Değerlendirme sonucu olumlu olan adayların belge geçerlilik süreleri 5 yıl daha uzatılır.

GÖZETİM YÖNTEMLERİ VE KRİTERLERİ

Gözetim yapılmamaktadır.

BELGELENDİRMENİN ASKIYA ALINMASI VE GERİ ÇEKİLMESİ İÇİN KRİTERLER

BELGENİN ASKIYA ALINMASI 1.1       Belgelendirilen kişi hakkında, hizmet alıcılarının, işverenlerin veya diğer kişilerin şikayetlerinin ÇB-İŞ-P-012 İtiraz ve Şikâyet Prosedürü’ne göre değerlendirilmesi sonucu aleyhinde karar alınması, 1.2       Belgelendirilen kişinin, kendisi ile  yapılan sözleşme şartlarına aykırı davranışlarının ve MYK, TÜRKAK ve ÇÖZÜM BELGELENDİRME marka/logolarını veya belgeyi usulsüz olarak kullandığının tespit edilmesi, BELGENİN İPTALİ 2.1       Belgenin askıya alınma süresi içerisinde Belgelendirilen kişinin, askıya alınma sebeplerini ortadan kaldırdığına dair yeterli ve ikna edici delilleri sunmaması, 2.2       Belge yenilemede belgelendirilen kişinin, ilgili yeterlilik şartlarını veya varsa değişiklik şartlarını sağlamaması ya da sağladığına dair kanıtları kuruluşumuza zamanında ulaştırmaması,

MESLEKTE YATAY ve DİKEY İLERLEME YOLLARI

Yatay ilerleme: Bilgisayar Donanım Elemanı (Seviye 4), Ağ Teknolojileri Elemanı (Seviye 4) Dikey ilerleme: Bilgi İşlem Teknik Destek Sorumlusu (Seviye 5)

Bilişim Teknolojileri Sistem İşletmeni, bir organizasyonun bilişim sistemlerinin etkin bir şekilde çalışmasını sağlamakla sorumlu olan profesyoneldir. Bu görev, çeşitli bilişim sistemlerinin kurulumu, yapılandırması, bakımı ve yönetimini içerir. Sistem işletmenleri, genellikle aşağıdaki görevleri yerine getirirler:

Sistem Yönetimi: Sunucu ve ağ sistemlerinin yönetimi, izlenmesi ve bakımı.

Yazılım ve Donanım Kurulumu: Gereken yazılımların ve donanımların kurulumunu yaparak sistemin çalışır durumda olmasını sağlamak.

Ağ Yönetimi: Ağ bağlantılarının kurulması, izlenmesi ve güvenlik önlemlerinin alınması.

Veri Yedekleme ve Kurtarma: Verilerin düzenli olarak yedeklenmesini sağlamak ve veri kaybı durumunda kurtarma süreçlerini yönetmek.

Kullanıcı Destek: Kullanıcılara teknik destek sağlamak ve sistemle ilgili sorunları çözmek.

Sistem Güvenliği: Bilgisayar sistemleri ve veri güvenliği için gerekli önlemleri almak.

Bilişim teknolojileri sistem işletmeni, genellikle bilgisayar bilimleri, bilgi teknolojileri veya ilgili alanlarda eğitim almış ve sistem yönetimi, ağ teknolojileri, veri tabanları gibi konularda deneyim sahibi kişilerden oluşur. Bu pozisyon, büyük kurumlar, kamu kuruluşları ve teknoloji firmaları gibi birçok sektörde önemli bir rol oynamaktadır.

Bu alanda yeterliliğinizi kanıtlamak için Çözüm Belgelendirmede sınava girebilir. başarılı olduğunuzda Mesleki yeterlilik belgenizi alabilirsiniz.

13.02.2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen Geçici 10. Madde kapsamında teşvikten yararlanma şartlarını taşıyan, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi kişilerin sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır.

KOBİ’lere KOSGEB tarafından belge desteği verilmektedir.

Ayrıntılı Bilgi için Çözüm Belgelendirme

Mesleki yeterliliğinizi doğrulayan ve resmi geçerliliğe sahip bir Sistem İşletmeni Sertifikası sadece TÜRKAK ve MYK tarafından akredite edilen yetkili kuruluşlardan alınabilir. Sistem İşletmeni Sertifikası almak için yetkili kuruluş olan Çözüm Belgelendirmeye başvuruda bulunabilirsiniz.

 Sistem işletmenleri, bir işletmenin bilgi teknolojileri altyapısını yöneten, sunucular, ağlar ve diğer kritik sistemlerin kesintisiz çalışmasını sağlayan profesyonellerdir.

Sistem ve ağ uzmanı olmak için özellikle; temel ağ, yazılım, donanım, işletim sistemleri ve güvenlik bilgilerine hâkim olmak gerekir. 

Bilgisayar sistemlerinde ortaya çıkan sorunları gidermek, sistemleri kontrol etmek, sistem güvenliğini sağlamak ve düzenlemek gibi bir çok çalışmayı yürütür.

Çözüm Belgelendirme 13UY0167-4 Sistem İşletmeni (Seviye 4) Rev.01 yeterliliğinde sınav ve belgelendirme yapmaya yetkili bir kuruluştur.